|
Аллоҳ ва Расулини яхши кўриш
Азҳарий: «Банданинг Аллоҳ ва Расулини яхши кўриши уларга итоат этиши ва буйруқларини бажариши демакдир», дейди. Байзовий: «Муҳаббат итоат этишни хоҳламоқдир», дейди. Ибн Арафа: «Арабларда муҳаббат бир нарсани қасд билан ирода қилмоқдир», дейди. Зажжож: «Инсоннинг Аллоҳ ва Расулини яхши кўриши уларга итоат этиши, Аллоҳ буюрган ва Расули олиб келган ишларга рози бўлишидир», дейди.
Аллоҳнинг бандани яхши кўриши мағфират этиши, рози бўлиши ва савоб беришидир. Байзовий «Аллоҳ ҳам сизларни яхши кўради, мағфират қилади» оятини «Сизлардан рози бўлади», деб тафсир қилган. Азҳарий Аллоҳнинг бандаларни яхши кўришини уларга мағфиратни инъом этиши деб таърифлаб:
}فَإِنَّ اللَّهَ لاَ يُحِبُّ الْكَافِرِينَ {
– „… бас, албатта Аллоҳ кофирларни севмас“, [3:32]
оятини яъни, уларни кечирмайди, деб тафсир қилади. Суфён ибн Уяйна: «Аллоҳ сизларни яхши кўради, дегани Ўзига яқин олади деганидир, чунки муҳаббат ўзига яқин олишдир. Аллоҳнинг кофирларни ёмон кўриши уларни Ўзига яқин олмаслигидир», дейди. Бағавий: «Аллоҳнинг мўминларни яхши кўриши уларни мақташи, уларга савоб бериши ва уларни афв этишидир», дейди. Зажжож: «Аллоҳнинг Ўз халқини яхши кўриши уларни афв этиши, уларга раҳмат ва мағфиратини инъом этиши ва уларни мақташидир», дейди.
Бу мақоламизда биз учун эътиборлиги банданинг Аллоҳ ва Расулига бўлган муҳаббати. Бу муҳаббат мазкур маънода фарздир. Чунки у инсон нафсиятини шакллантирувчи майллардан биридир. Аслида майллар ҳар хил бўлади. Ҳеч қандай тушунчага боғланмаган, табиий бўлиши ҳам мумкин. Эгадор бўлишга моиллик, ҳаётни, адолатни, оила ва фарзандни яхши кўриш каби тушунчаларга боғланган бўлиши ҳам мумкин. Унда майлнинг навини ана шу тушунчалар белгилаб беради. Масалан, қизил танлилар европалик мухожирларни яхши кўрмадилар, мадиналик ансорлар эса маккалик муҳожирларни яхши кўрдилар.
22-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278